TMMOB'dan ''Grand Kartal Otel Yangını Raporu'': "Bilimin, tekniğin, mühendis ve mimar örgütlülüğünün içinde olduğu bir denetleme mekanizması acilen oluşturulmalı"

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Elektrik, İnşaat, Makina Mühendisleri Odaları ve Mimarlar Odası tarafından hazırlanan "Grand Kartal Otel Yangını Raporu"nda denetim ve bakım hizmetlerinin yetersizliğine dikkati çekilerek, "Denetim kamusal bir görev ve sorumluluktur, piyasanın insafsızlığına bırakılamaz. Kural ihlalleri kabul edilemez. Halkın can ve mal güvenliği kâr hırsına feda edilemez. Bilimin, tekniğin, mühendisliğin, mühendis ve mimar örgütlülüğünün içinde olduğu bir denetleme mekanizmasının acilen oluşturulması gerektiği açıktır" ifadelerine yer verildi. TMMOB’ye bağlı Elektrik Mühendisleri, İnşaat Mühendisleri, Makina Mühendisleri, Mimarlar Odalarının yangın faciasının üzerinden bir ay geçtikten sonra yayınlanan raporunda denetim ve bakım hizmetlerinin yetersizliğine dikkat çekildi. Raporda, "Ülkemizde yangın ile mücadelede, yapı kullanma izni sonrasında çoğunlukla denetim ve bakım hizmetlerinin yetersizliğinin önemli rolü bulunduğu gözlenmektedir. Yangınların erken algılanması, insanların güvenli bölgelere tahliyesi, can ve mal kayıplarının en aza indirilmesinde; yangın algılama-alarm, acil yönlendirme, acil aydınlatma, söndürme, duman tahliye ve basınçlandırma sistemlerinin çok önemli bir görevi bulunmaktadır" ifadelerine yer verildi. "Yönetmeliğe uygun otomatik yağmurlama sisteminin olmadığı anlaşılmıştır" Yangına ilişkin raporda yer alan değerlendirmede şu tespitlere yer verildi: "Bina kat ölçüleri ve katlardaki kullanıcı sayısı kriterlerine göre en az iki kaçış (yangın) merdiveni ve merdivenlerin en az 90 dakika yangına dayanıklı, duman sızdırmaz özellikte olması, yangın güvenlik holünün bulunması gerekmektedir. Ancak mevzuata aykırı olarak sadece bir kaçış merdiveni olduğu, yangın güvenlik holünün bulunmadığı, 90 dakika yangın dayanımında olması gereken yangın merdiven kapılarının ahşap olduğu, duman sızdırmaz olmadığı, merdiven içinde kaçışı engelleyecek şekilde baz istasyonu ve elektrik şaftı tesis edildiği belirlenmiştir. Bina dış cephe kaplamasının ahşap yalı baskısı olduğu, dış cephe kaplaması ile duvar arasında ısı yalıtımının yanıcı XPS malzemesinden yapıldığı belirlenmiştir. Bina içindeki birçok yerin tavanı lambri ahşaptır. Çevre düzenlemesinin itfaiye araçlarının manevra yapabilmesine uygun olmadığı, bina arka kısmına belirli bir noktaya kadar girilebildiği, o kısımda itfaiye su verme bağlantısı olmadığı için müdahalenin eksik kaldığı anlaşılmıştır. Yönetmeliğe göre asansörlerin binanın yangın algılama sistemine bağlanması ve yangın sırasında çalışmamasını sağlayacak özellikte olması gerekmesine karşın asansör kabinlerinde ölümler olması asansörlerin devrede olduğunu ve yangın algılamaya entegre olmadığını göstermiştir. Yönetmeliğin ilgili maddelerine uygun kaçış merdiveni havalandırma ve basınçlandırma sistemi olmadığı, merdiven kovasının duman ile dolduğu anlaşılmıştır. Yönetmeliğe uygun otomatik yağmurlama (sprinkler) sisteminin olmadığı anlaşılmıştır. Mutfak bölümündeki ızgara ve kuzine ocaklarda davlumbaz otomatik yangın söndürme sistemi olmadığı, gaz algılama, gaz kesme ve uyarı sistemi kurulmadığı görülmüştür. "Uyarı ve algılama sistemi, otelin tamamını kapsayacak şekilde kurulmadı" Yönetmeliğin algılama ve uyarı sistemine dair ilgili maddesine uygun sistemlerin otelin tamamını kapsayacak şekilde kurulmadığı, kömürleştiği, yangın sırasında çalışmadığı görülmüştür. Kaçış yollarında en az 120 dakika kesintisiz aydınlatma sağlaması gereken acil durum aydınlatma sisteminin sadece kaçış merdiveni içinde bulunduğu, diğer alanlarda tesis edilmediği, var olanın da bakımsız ve bataryaların kullanım sürelerinin geçtiği belirtilmiştir. Otelin elektrik iç tesisatının mevzuata uygun olmadığı, kullanılan kabloların alev geciktirici özellikte olmadığı, güzergah ve yerinin doğru seçilmediği belirtilmiştir." "İşçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin gereklilikler yerine getirilmiş olsaydı, otelde bulunanlar heme tahliye edilirdi" Otelde dökme LPG kullanılıyor olmasının, LPG tesisatlarının ilgili teknik düzenlemelere uygunluğu ve periyodik kontrollere dair LPG dağıtımı yapan firmaya da sorumluluk verdiği belirtilen raporda, mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılması ve ocaklarda kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama, gaz kesme ve uyarı tesisatının kurulması şartının kontrol edilmesi gerektiği ifade edildi. Öte yandan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın da işyerini iş sağlığı ve güvenliği yönünden denetlemesi ve eksiklikleri tespit etmesi gerektiği vurgulanan raporda, işçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin gerekliliklerin işveren tarafından yerine getirilmiş olsaydı, yangın çıkmayacağı, çıksa da anında söndürülebileceği, otelde bulunanların hemen tahliye edilebileceği tespiti yer aldı. "Denetim kamusal bir görev ve sorumluluktur, piyasanın insafsızlığına bırakılamaz" Raporda, ''İmar afları ile yasal imar mevzuatı nasıl işlevsiz hale getirildi ise bu durumu yangın yönetmeliğinin uygulanması ile ilgili getirilen af gibi istisnalarda da görüyoruz. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte ardı ardına yapılan değişiklikler ile itfaiye denetimini ve meslektaşlarımızın mesleki ve özlük haklarını devre dışı bırakan uygulamalar ne yazık ki kuralsızlaşmaya hizmet etmiştir. Özellikle belirtiriz denetim kamusal bir görev ve sorumluluktur, piyasanın insafsızlığına bırakılamaz. Kural ihlalleri kabul edilemez. Halkın can ve mal güvenliği kâr hırsına feda edilemez. Bilimin, tekniğin, mühendisliğin, mühendis ve mimar örgütlülüğünün içinde olduğu bir denetleme mekanizmasının acilen oluşturulması gerektiği açıktır" değerlendirmesi yer aldı.