Merkez Bankası'nın enflasyon hedefini revize etmesi... Zülfikar Doğan: ‘Ücret zamları enflasyonu azdırıyor’ efsanesi bir ayda çöktü

Haber/Analiz: Zülfikar Doğan (ANKARA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2025 yılının ilk enflasyon raporunda yıl sonu enflasyon hedefini 3 puan birden artırarak yüzde 24’e yükseltti. Başkan Fatih Karahan’ın açıkladığı 2025-1 Enflasyon Raporu’nda dezenflasyon programının ve ''sıkı para''' duruşunun süreceği vurgulanmasına karşılık, gıda fiyatlarındaki artış ve kamu tarafından yönetilen-yönlendirilen fiyatlardaki yükselişin hedef revizyonunda etkili olduğu vurgulandı. Geçen yıl açıklanan son iki enflasyon raporunda TCMB’in ve ekonomi yönetiminin enflasyon artışında ısrarla üzerinde durduğu gerekçe asgari ücret zammı ile memur ve emekli maaşlarında yapılan artışlar idi. TCMB Başkanı, yabancı kurumlarla yaptığı toplantılarda enflasyonla mücadelenin başarıya ulaşması ve enflasyonu tek haneye düşürmek için asgari ücretin yüzde 25-30’un üzerinde artırılmaması gerektiğini, memur ve emekli aylıklarında da 'geçmiş değil, hedef enflasyon düzeyinde artış'' yapılmasının şart olduğunu savunuyordu. Yeni enflasyon raporunda ''ücret zamları enflasyonu artırıyor'' efsanesi çöktü Açıklanan yeni enflasyon raporunda ne asgari ücret zammından ne de memur, işçi ve Bağ-Kur emekli aylıklarındaki yoksulluk zamlarından tek satır söz edilmiyor. TCMB, Ekonomi Yönetimi, İşverenler, IMF ve uluslararası finans kurumlarının isteği doğrultusunda 2025 başında asgari ücret yüzde 30, memur ve memur emekli aylıkları yüzde 11,54, işçi ve Bağ-Kur emekli aylıkları yüzde 15,75 artırıldı. 2024 sonunda yüzde 44 olarak kesinleşen yıllık enflasyonun altında tutulan bu maaş zamlarına rağmen ocakta aylık enflasyon artışı yüzde 5,03 oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın asgari ücret ve diğer maaş artışlarının enflasyonu körüklediği iddiasını bir ayda tekzip eden bu tablo, enflasyonu artıran değil asıl enflasyon mağduru olan milyonlarca çalışan ve emeklinin daha ilk ayda ciddi ücret erozyonu ve alım gücü kaybıyla karşı karşıya bırakıldığını gösterdi. O yüzden de TCMB Başkanı yılın ilk enflasyon raporunda biraz daha gerçeklerle yüzleşerek gıda fiyatlarındaki yükselişin, kiralardaki artışın ve nihayet iktidar-kamu tarafından belirlenen-yönetilen-yönlendirilen fiyat artışlarının enflasyon hedefinde revizyon mecburiyetini ortaya çıkarttığını itiraf etti. Kamunun yaptığı zamlar enflasyonu artırdı itirafı Özellikle yüzde 43,93 oranında belirlenen Yeniden Değerleme Oranı (YDO) baz alınarak yapılan ÖTV, vergi, kamunun para cezaları ve harçları, köprü, otoyol, tren, toplu taşıma, uçak zamları ocak ayındaki enflasyon artışında ana etken. Cumhurbaşkanı, YDO artışını kamunun yönetip-yönlendirdiği mal ve hizmetlere yüzde 50 indirimli ya da ''sıfır'' olarak yansıtma yetkisi olduğu halde bu yetkiyi kullanmadı. Cumhurbaşkanı kararlarıyla asgari ücret ve diğer maaşlara yapılan zamlar YDO’nun yarısı ya da üçte biri düzeyinde tutulurken, kamu fiyatlarına fahiş artışlar, zamlar yapıldı. TCMB Başkanı, açıklamasında mahcup ve örtülü ifadelerle Cumhurbaşkanı'nın bu tutumundan yakınıyor ve çaresiz kaldıklarını dile getiriyor. Gıda ve kira fiyatlarındaki artışların da kontrolleri dışında olduğunu, enflasyonu artırdığını söylüyor. Dolayısıyla en kolay yol tercih edilerek enflasyonun bedeli ücret artışları baskılanan, alım gücü düşürülen, yoksulluğa mecbur edilen milyonlara ödetiliyor. Orta vadede yüzde 5’lik hedef bir ayda gerçekleşti TCMB Para Politikaları Kurulu’nun (PPK) ve Enflasyon Raporlarının değişmeyen ifadesi ''orta vadede yıllık yüzde 5’lik enflasyon'' hedefi  sadece ocak ayında yani bir ayda gerçekleşti. Orta Vadeli Program (OVP), bütçe yasası ve TCMB’in para politikası metinlerinde ısrarla vurgulanan ''orta vadedeki yıllık yüzde 5 enflasyon'' hedefi neredeyse 20 yıldan bu yana tutturulamadığı gibi yanına bile yaklaşılamadı. Geçen yılın ocak ayında yüzde 6’yı aşan aylık enflasyon bu yıl yüzde 5’i aştı. Enflasyon raporunda 2026 için yüzde 12 oranındaki yıl sonu hedefi korunurken, 2027 içinse ilk kez açıklanan hedef yüzde 8 olarak duyuruldu. Daha önceki raporlarda 2026’da hedeflenen tek haneli enflasyon böylece bir yıl daha ertelendi. TCMB’in yüzde 24’e yükselttiği yıl sonu enflasyon hedefinin de tutmayacağını bugünden öngörmek olanaklı. Ocak ayındaki yüzde 5’lik artışın, şubat ve martta da en az yüzde 2-3 düzeyinde yüksek seyredeceği şimdiden görülüyor. Fatih Karahan da enflasyon artış hızında yavaşlama için yılın ikinci yarısını işaret ediyor. Ancak önümüzdeki aylarda açıklanacak 3 ve 4’üncü enflasyon raporlarında yine hedef revizyonuna gidilmesi, yıl sonu beklentisinin yüzde 29-30’lara yükselmesi sürpriz olmayacaktır.